Binnenlands vervoer per schip duurder, internationaal transport goedkoper

Het tekort aan arbeidskrachten en de bijbehorende hoge vergoedingen aan personeel, alsmede hoge kosten voor reparatie en onderhoud door drukte bij de werven zorgen hiervoor. Daar staat echter tegenover dat transport over de lange afstanden goedkoper wordt door lagere brandstofprijzen, ondanks bovengenoemde ontwikkelingen. Dit en meer blijkt uit de kostenrapportages voor de binnenvaart die recent zijn geactualiseerd door Panteia in opdracht van het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart.

Ontwikkelingen in 2018

In het afgelopen jaar werd binnenvaartvervoer duurder. Dat was niet alleen het gevolg van langdurige lage waterstanden, waardoor schepen soms maar een kwart van hun laadvermogen konden benutten, maar ook door een structurele kostenverhoging. Uitgaande van belading onder normale waterstanden, lag de kostenstijging in 2018 voor de binnenvaart tussen de +2,6% en +5,6% ten opzichte van 2017. Bij het vervoer van bouwstoffen werd een kostenstijging van +2,8% tot +4,3% waargenomen.

De kostenstijging is vooral het gevolg van toenemende brandstofprijzen, die in 2018 stegen met 10,3%. De grootste stijging in kosten is dan ook te zien bij schepen die relatief veel vaaruren maken (continue vaart). Bij deze schepen is het aandeel van brandstofkosten in de totale exploitatiekosten groot. We spreken dan vooral over de tankvaart en duwvaart. Als de brandstofkosten buiten beschouwing worden gelaten varieerde de kostenstijging tussen de +1,0 en +2,8%, als gevolg van hogere reparatie- en onderhoudskosten en duurdere arbeid.

Verwachtingen voor 2019

In het komende jaar wordt geen significante verhoging van de kosten verwacht. De kostenontwikkeling varieert van een daling van -2,9% tot een stijging van de kosten met maximaal 1,4%. Ook in het bouwstoffenvervoer zien we een dergelijke kostenontwikkeling: van een kostendaling van 0,9% tot een kostenstijging van +1,1%.

De kostenontwikkeling wordt vooral beïnvloed door dalende brandstofprijzen (-9,2%) en sterk stijgende kosten voor arbeid, verzekering en onderhoud. Wel zien we een verschil tussen de kostenontwikkelingen op de korte afstanden en op de lange afstanden. Bij vervoer over korte afstanden zijn de arbeidskosten veelal bepalend voor de uiteindelijke prijs van het vervoer, terwijl bij langere afstanden het aandeel van de brandstofkosten in de totale kosten juist toeneemt. De arbeidskosten stijgen al jaren in de binnenvaart door het toenemende personeelstekort. Dit geldt eveneens voor reparatiekosten: de ordeportefeuille bij werven is goed gevuld en schepen die willen repareren, zullen daar geconfronteerd worden met een kostenverhoging. Tot slot nemen ook de verzekeringskosten toe, doordat het afgelopen jaar meer schepen averij hebben opgelopen door de langdurige lage waterstanden.  

In de binnenvaart wordt gebruik gemaakt van diverse contractvormen. Binnenvaartondernemers die hun schip verhuurd hebben of langdurige vervoerscontracten kennen, krijgen een brandstofopslag op de afgesproken prijs afhankelijk van de hoogte van de brandstofprijzen. Voor hen is de kostenontwikkeling exclusief brandstof van belang. Daar zien we voor het komende jaar een duidelijke kostenstijging: van minimaal 2,4% tot maximaal 3,3%.

Rapporten beschikbaar

In samenwerking met het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart worden de rapporten beschikbaar gesteld. De rapporten kunnen worden besteld via de webshop van Panteia, via e-mail (w.mars@panteia.nl) of per telefoon (079 322 23 89).

Er is een algemeen rapport beschikbaar waarin doorrekeningen zijn gemaakt voor diverse segmenten (motorvrachtvaart, duwvaart, tankvaart, containervaart, koppelverbanden). Daarnaast zijn er gedetailleerde rapporten beschikbaar over de zand- en grindvaart en de tankvaart. Deze rapporten beschrijven de kostenstructuur in absolute bedragen en de (verwachte) ontwikkeling voor de deelmarkt.