Blog: Meisjes en techniek; een gelukkige combinatie?

Donderdag 23 april was het Girlsday. Met dit initiatief van het Landelijk Expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek (VHTO) werd getracht om in samenwerking met bedrijven en scholen jonge meisjes kennis te laten maken met bèta, techniek en ICT. Het uiteindelijke doel hiervan is om meer meisjes en vrouwen in de technologische sectoren werkzaam te krijgen. Maar hoe staat het momenteel eigenlijk met het aandeel meisjes en vrouwen in het techniekonderwijs?

Techniek in het onderwijs Vanaf 2004 is veel beleid ingezet om leerlingen vaker te laten kiezen voor techniek. Te denken valt aan de programma’s Verbreding Techniek Basisonderwijs en TalentenKracht binnen het primair onderwijs en het Universum Programma en bedrijvennetwerk Jet-Net in het voortgezet onderwijs. Er is een Platform Bèta Techniek in het leven geroepen die de beschikbaarheid van bètatechnici stimuleert en bevordert. In mei 2013 is zelfs een nationaal Techniekpact opgezet dat de doelen van alle initiatieven op dit gebied bundelt. In hoeverre deze programma’s uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de stijging van het aantal meisjes dat in het voortgezet onderwijs kiest voor techniek is moeilijk te zeggen. Uit de cijfers blijkt dat er ten opzichte van vijf jaar geleden slechts een heel lichte stijging heeft plaatsgevonden in het aantal meisjes binnen havo en vwo dat in 2014/2015 kiest voor een technisch profiel. Jongens kiezen niet vaker voor een technisch profiel, het aandeel dat dit doet is binnen het vmbo juist gedaald met maar liefst 11%.

Aandeel jongens en meisjes dat kiest voor een technisch profiel in schooljaar 2009/2010 en 2014/2015

Bron: CBS (2015)

Uit de cijfers blijkt duidelijk dat het percentage jongens dat in het voortgezet onderwijs kiest voor dit profiel wel nog steeds beduidend groter is dan het aandeel meisjes. Vooral in het vmbo is dit verschil erg groot. Dat in Nederland meisjes nauwelijks kiezen voor bèta en techniek, moet wel afgezet worden tegen het relatief kleine aantal jongens dat in Nederland uiteindelijk kiest voor zorg en onderwijs. In deze sectoren zijn het de meisjes en vrouwen die oververtegenwoordigd zijn.

Kiezen voor techniek In een klein onderzoek van De Ingenieur naar de motieven van vrouwelijke ingenieurs achter het kiezen voor een technisch vak, bleek dat naast het beroepsperspectief ook de aanmoediging van ouders en leerkrachten een grote rol speelt. De teneur is dat vrouwen vaak niet kiezen voor techniek, omdat zij deze wereld niet goed genoeg kennen. Janneke Niessen, medeoprichter van Inspiringfifty, een programma dat vrouwelijk leiderschap in de technologische sector stimuleert, benadrukt in The Guardian de meerwaarde van sterke vrouwelijke rolmodellen. Zij kunnen de perceptie van meisjes en vrouwen, en hun ouders en leerkrachten, over de sector positief beïnvloeden. Positieve beïnvloeding is precies wat Girslday en andere programma’s of initiatieven nastreven: laat de meiden zien wat de sector te bieden heeft, laat ze ruiken en proeven aan wat mogelijk is. Op diverse scholen gingen leerlingen bijvoorbeeld speed daten met vrouwelijke ingenieurs. Het laat hen hopelijk zien dat de technologische sector een waarlijke optie is en goede kansen biedt voor de Nederlandse vrouw. Of de cijfers dit in de toekomst ook zullen laten zien moeten we afwachten. De vraag die hierin zeker een rol speelt is in hoeverre programma’s ter bevordering van het aantal meisjes in de techniek daadwerkelijk effect sorteren. Betekent meer meisjes binnen techniek onderwijs uiteindelijk ook dat er meer vrouwen werkzaam zullen zijn binnen de techniek sector? En, wat betekent dit dan voor de sector techniek?