De beleidsdoorlichting ziektepreventie

• Bevolkingsonderzoeken: baarmoederhalskanker, borstkanker, darmkanker, familiaire hypercholesterolemie en de hielprikscreening. • Infectieziektebestrijding: landelijke kennisinfrastructuur en regierol, vaccinaties en soa poliklinieken. • Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

Beleidsdoorlichtingen hebben het karakter van een syntheseonderzoek (overkoepelend overzicht), waarbij gebruik wordt gemaakt van de resultaten van eerder uitgevoerd evaluatieonderzoek. Gedurende het onderzoek lag de nadruk daarom op het verzamelen van objectieve, feitelijke gegevens zoals beleidsdocumenten, rapporten en cijfers. Er zijn daarnaast ook kwalitatieve en subjectieve gegevens verzameld, door middel van interviews met betrokkenen bij beleid en uitvoering en onafhankelijke deskundigen. Deze dienden om feitelijke gegevens beter te kunnen duiden of in samenhang te bezien, om ‘gaten’ in de beschikbare objectieve informatie te dichten en om de effectiviteit van het beleid (ook) te toetsen aan de beleving van de betrokken partijen.

Conclusie De overkoepelende conclusie van de beleidsdoorlichting is dat met de inzet op het terrein Ziektepreventie veel gezondheidswinst wordt behaald tegen acceptabele kosten. De deelnamepercentages aan bevolkingsonderzoeken en vaccinatieprogramma’s zijn (ook internationaal gezien) doorgaans hoog. De landelijke kennisinfrastructuur en de landelijke regierol bij (dreigingen van) ernstige infectieziekten worden door deskundigen gezien als belangrijke elementen om adequaat te kunnen reageren op nieuwe dreigingen van infectieziekten.

In de besluitvorming over beleid op het terrein van ziektepreventie worden resultaten uit wetenschappelijk onderzoek naar doelmatigheid en kosteneffectiviteit meegewogen. Voor de besluitvorming over de bevolkingsonderzoeken en vaccinatieprogramma’s vormen de adviezen van de Gezondheidsraad een belangrijke basis. De ziektelast die voorkomen kan worden, de doeltreffendheid en de doelmatigheid van de maatregel zijn belangrijke aspecten in deze adviezen.

Op sommige aspecten ontbreken data om goed onderbouwde uitspraken over doeltreffendheid en/of doelmatigheid te doen. Zo is de kosteneffectiviteit van de Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg niet bekend, hoewel er in evaluatie en beleid wel aandacht is voor beheersing van de kosten voor deze maatregel. Ook zijn er geen harde uitspraken te doen over de kosteneffectiviteit van de JGZ omdat er geen vergelijkend onderzoek met een controlegroep mogelijk is en de effecten van leefstijlinterventies van veel factoren afhankelijk zijn.

Op basis van de beschikbare evaluatierapporten concluderen we dat het beleid gericht op ziektepreventie over het geheel gezien doeltreffend en doelmatig is. Daarbij zien we dat waar zich knelpunten lijken voor te doen in de doelmatigheid, er maatregelen worden genomen.

Het rapport van de beleidsdoorlichting ziektepreventie is door de minister van VWS op 16 juni 2015 aangeboden aan de Tweede Kamer.