DIAkritisch: Evaluatie Duitsland Instituut Amsterdam 2016-2020

In opdracht van het ministerie van OCW evalueerde Panteia samen met Jurriaan Berger in de tweede helft van 2020 het Duitsland Instituut bij de Universiteit van Amsterdam (DIA).

Het DIA genereert en verspreidt kennis in Nederland over het veranderende Duitsland op het raakvlak van onderwijs, wetenschap en maatschappij. Het doet dat onder meer met behulp van wetenschappelijk onderzoek, onderwijsprojecten en voorlichtingsactiviteiten.

Het DIA bestaat sinds midden jaren 90 en heeft sindsdien OCW-subsidie ontvangen. De subsidie heeft sinds 2017 een meer structureel karakter gekregen in de vorm van een instellingssubsidie. Zoals vele andere instituten die subsidie ontvangen van de overheid wordt ook het DIA eens per vijf jaar geëvalueerd. De huidige evaluatie betreft de jaren 2016 tot en met 2020. Panteia evalueerde het DIA eerder ook over de periode 2012-2015, zie hier. 

Panteia evalueerde de doelmatigheid en doeltreffendheid van het DIA door interviews met medewerkers van het DIA, belangrijke stakeholders en afnemers in het voortgezet onderwijs (leraren Duits) en het hoger onderwijs.

De conclusie van de evaluatie is dat het DIA veel doet met weinig middelen. Belangrijke oorzaken daarvoor zijn juist de kruisbestuivingen die alleen mogelijk zijn in de bestaande constellatie, en die de effectiviteit van de afzonderlijke onderdelen zonder extra kosten vergroten, of die verschillende doelen bereiken met eenzelfde activiteit (en beperkt budget). Als rode draad valt vooral op dat het DIA sterk is in het omgaan met de omgeving: kansen zien, inspelen op actuele ontwikkelingen, partijen bij elkaar brengen. Een sprekend voorbeeld is de totaal onverwachte corona-pandemie, die zowel op werkwijze (zoals overal) diep ingrijpt als op het primaire proces: het DIA opereerde flexibel genoeg én leverde kwaliteit, waardoor het in die tijd snel uitgroeide tot dé vraagbaak voor velen, getuige de enorme stijging van websiteverkeer (en bijbehorende piekbelasting voor de redactie).

De aanbevelingen die Panteia in evaluatie van 2012-2015 aan OCW en het DIA heeft gedaan, hebben voor een groot deel opvolging gekregen. Naar aanleiding van de huidige evaluatie zijn een aantal nieuwe aanbevelingen en suggesties gedaan aan OCW en het DIA om het instituut in de toekomst goed te laten functioneren. De belangrijkste aanbeveling die Panteia doet aan het ministerie is om het DIA ook in de toekomst te blijven ondersteunen.

Het rapport is inmiddels gepubliceerd door OCW en het DIA en is hier te downloaden.