Effecten corona-crisis op arbeidsomstandigheden chauffeurs

Chauffeurs vervullen een belangrijke rol in onder andere het bevoorraden van apotheken en winkels. Het is van belang dat deze werkzaamheden op een verantwoorde wijze uitgevoerd kunnen blijven worden gedurende de COVID-19 crisis. Daarom is in april 2020 het Coronaprotocol Transport en Logistiek opgesteld door o.a. TLN, Evofenedex, VERN, STL, FNV en CNV, waarin algemene adviezen zijn opgenomen voor chauffeurs, hun werkgevers en klanten. Desondanks zijn er signalen ontvangen van chauffeurs over negatieve gevolgen van de crisis. In het najaar van 2020 hebben de leden van Dijk en Laçin de Nederlandse regering in een motie verzocht om de effecten van corona op arbeidsomstandigheden van chauffeurs in kaart te brengen en indien nodig maatregelen te nemen.

Wat zijn deze effecten van de corona-crisis op de arbeidsomstandigheden van chauffeurs en wat is een mogelijk handelingsperspectief voor de overheid?

Panteia zocht het uit, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hiervoor zijn interviews gehouden met o.a. brancheorganisaties en vakbonden, als representatie voor chauffeurs, verladers en tankstations, alsmede de grotere verzorgingsplaatsen voor overnachten en verschillende kleinere verzorgingsplaatsen en parkeerplekken langs het hoofdwegennet door heel Nederland.

Op basis van de interviews is geconcludeerd dat de effecten vooral zijn gerelateerd aan:

• Beschikbare maaltijden en koffie - chauffeurs kunnen niet meer samen eten in een wegrestaurant. Omdat chauffeurs in principe de rest van de tijd alleen in hun cabine doorbrengen wordt dit ervaren als een groot gemis. Dit heeft een negatief effect op het welzijn van chauffeurs. Hiernaast heeft het verbod op het verkopen van voedingsmiddelen door tankstations gedurende de avondklok tot gevolg dat chauffeurs in enkele gevallen de weg op gaan zonder voldoende te hebben gegeten;
• Beschikbaarheid sanitaire voorzieningen - deze zijn slechts beperkt beschikbaar bij klanten. Dit geldt specifiek voor kleinere ondernemingen buiten de belangrijke goederenvervoercorridors. Alhoewel het grootste deel van de tankstations langs het hoofdwegennet bemand is gedurende de avondklok, zijn echter maar bij een klein deel sanitaire voorzieningen beschikbaar voor chauffeurs;
• Incidenten - vooral t.g.v. het verbod op de verkoop van voedsel gedurende de avondklok en de onduidelijkheid over wat wél of niet verkocht mag worden ontstaan incidenten. Hiernaast zijn er frustraties bij chauffeurs over de beschikbaarheid van voorzieningen en de beperkte rol bij het laad- en los proces bij klanten;
• Welzijn chauffeurs - in zijn algemeenheid wordt het welzijn gezien als onvoldoende. Dat was overigens vóór de pandemie volgens de geïnterviewden al op het randje. De reden hiervoor is het gemis van het sociale aspect en het zich niet gewaardeerd voelen. Een belangrijk deel van de chauffeurs zit sinds de pandemie niet meer goed in zijn vel. Ook wordt meer stress ervaren.

Op basis van de interviews zijn voor een mogelijke invulling van een handelingsperspectief voor de overheid de volgende maatregelen geïnventariseerd: (1) het selectief openen van wegrestaurants voor klanten met een vrachtwagenrijbewijs, (2) ontheffing van de avondklok voor tankstations buiten de bebouwde kom m.b.t. de verkoop van voedsel, (3) het regelen van adequate toiletten voor chauffeurs op parkeerplekken en kleine verzorgingsplaatsen en (4) het verzekeren van beschikbare voorzieningen bij klanten voor chauffeurs. De maatregelen die de overheid kan nemen worden echter beperkt door COVID-19.

De rapportage van het onderzoek van Panteia is als bijlage toegevoegd aan Kamerstuk 35570-XII-46, “Stand van zaken uitvoering van de motie van de leden Gijs van Dijk en Laçin over de effecten van de coronamaatregelen op arbeidsomstandigheden en veiligheid op truckparkings”, in april 2021.

In dit kamerstuk is omschreven dat de Nederlandse overheid invulling gegeven heeft aan de motie van de leden van Dijk en Laçin door het maken van een afspraak met onder meer de vertegenwoordigers van de transportsector en de vakbonden dat zij contact opnemen met hun leden om de situatie aan te kaarten, in het geval bedrijven hun faciliteiten niet openen voor chauffeurs. Ook is afgesproken met de sector dat indien op specifieke locaties geen of onvoldoende sanitaire voorzieningen aanwezig zijn, een sanitaire voorziening gerealiseerd wordt. Hiernaast kunnen warme maaltijden nog steeds bij wegrestaurants verkregen worden tot de aanvang van de avondklok, die is verschoven van 21:00 naar 22:00. Tot slot wordt een dringende oproep gedaan aan iedereen die chauffeurs ontvangt om hen te behandelen met het respect dat zij verdienen.

Het volledige Panteia rapport en/of het gerelateerde Kamerstuk lezen? 

Read this article in English.