Flinke kostenstijging goederenvervoer over water

De kosten voor binnenvaartvervoer gaan naar verwachting sterk toenemen in 2022. Dat geldt voor alle scheepstypen, -grootteklassen en inzetpatronen. Schepen die relatief veel vaaruren maken, bijvoorbeeld degenen die actief zijn in het internationale transport en volcontinu varen, kennen een grotere kostenstijging dan de schepen op de binnenlandse markt. Dit alles hangt samen met de zeer sterk gestegen kosten voor brandstof in 2022. Dit en meer blijkt uit de kostenrapportages voor de binnenvaart die recent zijn geactualiseerd door Panteia in opdracht van het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart.

Ook in 2021 nam de kostprijs voor binnenvaartvervoer sterk toe
In 2021 namen de vervoerskosten voor binnenvaartondernemingen ook al sterk toe. Deze stijging was voornamelijk het gevolg van hogere voortstuwingskosten; de gasolieprijzen lagen gemiddeld 30% hoger dan in 2020. Maar niet alleen de brandstof werd duurder, ook arbeids-, verzekerings en reparatie en onderhoudskostennamen fors toe. Personeel in de binnenvaart is schaars, en de combinatie van toegenomen vraag (meer transporten en nieuwbouwprojecten) met veel uittreders (pensionering) maakt dat geschikte arbeidskrachten moeilijk te vinden zijn. De kosten voor reparatie- en onderhoud namen toe door stijgende loonkosten bij werven, duurder materiaal en een grote vraag naar werfcapaciteit. De verzekeringskosten namen toe doordat de schades groter worden. De kostenstijging varieerde van +5,5% tot +14,2%, afhankelijk van het type schip, het geografische gebied waarin het schip actief is en de exploitatiewijze. In het bouwstoffenvervoer stijgen de kosten met +6,2% tot +10,6%.

Schepen die relatief veel vaaruren maken, bijvoorbeeld grote tankers en containerschepen actief in de Rijnvaart, kenden de grootste kostenstijging, ook doordat de kapitaallasten daalden. Worden brandstofkosten buiten beschouwing gelaten, dan was een kostenstijging waarneembaar van +0,9% tot +2,9%.

2022 kent een beperkte kostenstijging voor alle type schepen
Voor 2022 wordt een stijging van de kosten voor vervoer per binnenvaartschip verwacht. Dit hangt samen met een kostenstijging van vrijwel alle kostenposten, op kapitaalkosten na. Er wordt een kostenstijging verwacht, variërend van +5,8% tot +10,1%. In het bouwstoffenvervoer gaat het om een stijging van +6,4% tot +8,8%.

Hierbij geldt dat schepen in de internationale markten een grotere kostenstijging kennen dan schepen actief op de binnenlandse markt, door de relatief sterk stijgende brandstofprijzen (+16,9%). Bij vervoer over korte afstanden zijn de arbeidskosten bepalender voor de uiteindelijke prijs van het vervoer, terwijl bij langere afstanden het aandeel van de brandstofkosten in de totale kosten juist toeneemt. De arbeidskosten stijgen al jaren in de binnenvaart door het toenemende personeelstekort. Naast de arbeidskosten stijgen ook de kosten voor personeel en reparatie en onderhoud.

In de binnenvaart wordt gebruik gemaakt van diverse contractvormen. Binnenvaartondernemers die hun schip verhuurd hebben langdurige vervoerscontracten kennen, krijgen opslag op de afgesproken prijs afhankelijk van de hoogte van de brandstofprijzen. Voor hen is de kostenontwikkeling exclusief brandstof van belang. Daar zien we voor het komende jaar een gematigder stijging: van minimaal 4,2% tot maximaal 5,5%.

Rapporten
In samenwerking met het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart zijn de rapporten beschikbaar gekomen. De rapporten kunnen worden besteld via de webshop van Panteia, via e-mail (w.mars@panteia.nl) of per telefoon (079 322 23 89).

Er is een algemeen rapport beschikbaar waarin doorrekeningen zijn gemaakt voor diverse segmenten (motorvrachtvaart, duwvaart, tankvaart, containervaart, koppelverbanden). Daarnaast zijn er gedetailleerde rapporten beschikbaar over de zand- en grindvaart en de tankvaart. Deze rapporten beschrijven de kostenstructuur in absolute bedragen en de (verwachte) ontwikkeling voor de deelmarkt. 

Bijgaand treft u een infographic aan die u rechtenvrij kunt gebruiken.