Meer kansen op banen voor zorgmedewerkers op MBO-1 en MBO-2 niveau door inzet zorgtechnologie

Verdere implementatie en innovatie van zorgtechnologie gaat er in de toekomst waarschijnlijk toe leiden dat er meer kansen op een baan ontstaan voor zorgmedewerkers op MBO-1 en MBO-2 niveau. Dit blijkt uit een QuickScan die onderzoeksbureau Panteia heeft uitgevoerd in opdracht van de gemeente Den Haag. Het doel van dit onderzoek was om te onderzoeken of er op MBO 1 of MBO 2 niveau nieuwe functies kunnen ontstaan als gevolg van de inzet van meer technologie in de zorg. Dit kan bijvoorbeeld door job carving (opsplitsing van bestaande functies) die door inzet van technologie mogelijk is of door nieuwe mogelijkheden van de technologie.

Bij het implementeren van nieuwe technologie is het creëren van banen op MBO niveau 1 en 2 vaak niet het oorspronkelijke doel. Er lijkt sprake te zijn van een soort ‘getrapt effect’ waarbij de technologie eigenlijk eerst het werk voor medewerkers op de niveaus MBO3-, MBO4- en HBO verandert. Op die niveaus zijn er ook tekorten aan personeel. Deze medewerkers kunnen vervolgens op hun beurt taken aan medewerkers met MBO 1 of 2 niveau overdragen waardoor nieuwe functies kunnen ontstaan. Daarbij gaat het meestal wel om delen van functies. Het werk is namelijk vaak gefragmenteerd.

Na adoptie en implementatie van technologische toepassingen, ontstaan mogelijkheden voor volledige banen voor MBO 1 en MBO 2 opgeleiden. Voorbeelden van dit soort technologie zijn VR-brillen, ondersteuning door Augmentend Reality (AR) of Mixed Reality (MR), het gebruik van verschillende (sociale) robots, domotica, apps en verbetering van sensortechnologie door vooruitgang in AI. Uit het onderzoek blijkt dat de kansen voor nieuwe zorgbanen op op MBO niveau 1 en 2 voornamelijk in preventie, ondersteuning en begeleiding liggen en niet zozeer in het verrichten van verpleegkundige handelingen. Een voorbeeld hiervan is een functie zoals een ‘wijkzorghulp’. Deze persoon vervult een rol als voorportaal voor de wijkverpleging. De wijkzorghulp gaat bij de bewoners langs en checkt hun zorgsituatie. Dit wordt ondersteund met monitoring door technologie thuis. Het idee is dat door betere monitoring van de wijkzorghulp de wijkverpleging minder vaak hoeft langs te komen. Verpleegkundige handelingen zoals een infuus inbrengen, een katheter of een stoma verzorgen worden daarbij nog steeds door wijkverpleegkundigen uitgevoerd.

Technologie kan complexere taken voor personeel op MBO-1 en MBO-2 niveaus invulbaar maken. Daarnaast kan een deel van de fysieke zorgvraag ingevuld worden door mensen op MBO niveau 1 of 2 met ondersteuning van technologie. De technologie maakt het bijvoorbeeld mogelijk dat hoger geschoolde medewerkers op afstand meekijken en aanwijzingen kunnen geven. Hierbij valt te denken aan combinatiebanen: fysieke zorgondersteuning en monitoring en beoordelen van de zorgvraag op afstand.

Niet alleen in de zorg zelf liggen kansen. Ook biedt de inzet van meer zorgtechnologie kansen voor werk van ondersteunende medewerkers zoals helpdeskmedewerkers en medewerkers die de montage en onderhoud van de technologie verzorgen.

Na creatie van deze banen is het zaak om mensen met een uitkering een passende opleiding te geven, zodat ze erop kunnen instromen. Zorgtechnologie draagt dan bij aan het oplossen van twee problemen: het tekort aan zorgpersoneel en het vinden van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Bekijk hier de infographic. 

Wilt u meer weten over dit onderwerp dan kunt contact opnemen met: Charlotte Krom van de gemeente Den Haag (0650075325 charlotte.krom@denhaag.nl) of Douwe Grijpstra van Panteia.