Panteia berekent effecten van mobiliteitsmanagement op de stikstofdepositite op Natura2000 gebieden in Gelderland

Om de natuur in Nederland te beschermen moet de stikstofdepositie onder de kritische depositiewaarden (KDW) blijven. Ondanks jarenlange inspanning is de neerslag van stikstof op natuurgebieden nog steeds te hoog. Daarom oordeelde de Raad van State in 2019 dat de Nederlandse overheid nieuwe maatregelen moet nemen om de stikstofdepositie op Natura2000 gebieden te verminderen. De bekendste maatregel hiervan is het verlagen van de maximumsnelheid op snelwegen.  

Naast het verlagen van de maximumsnelheid zijn er meer mobiliteitsmaatregelen die genomen kunnen worden om de uitstoot van stikstof te verlagen. Denk aan mobiliteitsmanagement, het stimuleren van thuiswerken en het elektrificeren van het wagenpark. Panteia en MuConsult helpen gezamenlijk overheden met het bepalen van de effecten van mobiliteitsmanagement op stikstofdepositie op natuurgebieden. 

Hoe gaan wij te werk?

Om de effecten van mobiliteitsmanagement op stikstofdepositie te bepalen doorlopen wij de volgende stappen: 

1. Als eerste brengen we de projecten in kaart die een effect hebben op de stikstofuitstoot van verkeer en vervoer. Deze inventarisatie vormt de basis voor de berekeningen die in de volgende stappen gemaakt worden. 
2. Daarna bepalen we de effecten van projecten op verkeersintensiteiten en de stikstofuitstoot. Dit doen wij aan de hand van onze ervaring met evaluatieonderzoeken. Door naar evaluaties van (vergelijkbare) projecten te kijken, wordt van tevoren (ex-ante) of tijdens de uitvoering (ex-durante) het effect van de maatregel op de verkeersintensiteit en de uitstoot bepaald. 
3. Vervolgens delen we de verandering (delta) van de verkeersintensiteiten en de stikstof uitstoot toe aan wegvakken(bepalen van de geografie van het effect).Met andere woorden, in deze stap bepalen we het effect per wegvak. Door de locatie van de verminderde uitstoot exact in kaart te brengen, kan in de volgende stap de voorkomen depositie van de bespaarde uitstoot bepaald worden. 
4. Want in de laatste stap wordt met behulp van het RIVM-model Aerius de voorkomen depositie bepaald. De delta intensiteiten per wegvak worden ingevoerd in het Aerius model. Zo kan het model exact bepalen in welke Natura2000 gebieden de depositie van stikstof verminderd is dankzij de genomen mobiliteitsmaatregelen. 

Resultaten
Het onderzoek geeft per maatregel weer wat de verminderde stikstofdepositie is. Deze resultaten worden gepresenteerd in een online interactieve GIS-omgeving. Hier kan de opdrachtgever op interactieve kaarten ook zelf zien wat precies het effect op de stikstofdepositie per Natura2000 gebied is. Ook bevat de online omgeving wat het huidige aandeel stikstofdepositie van mobiliteit op Natura2000 gebieden is. 

De resultaten kunnen gebruikt worden om bepaalde (zeer effectieve) maatregelen die de stikstofdepositie verminderen naar voren te halen. Het weten van de effecten van mobiliteitsmanagement op de stikstofdepositie kan een extra bouwsteen zijn voor een afwegingskader. Nu wordt er gekeken naar het effect op de bereikbaarheid en reductie van CO2. Door ons onderzoek kan daar het effect op stikstofdepositie bijkomen. Ons onderzoek kan ook gebruikt worden om te analyseren welke mobiliteitsmaatregelen nodig zijn om bestedingsruimte te creëren. Bijvoorbeeld om een bepaald bouwproject dat in de huidige situatie stilligt doordat de KDW overschreden worden, wél door te laten gaan.