Preventieve gezondheidszorg voor ouderen

gepubliceerd: 11-10-2018

Panteia onderzocht hoe gemeenten aandacht besteden aan preventieve gezondheidszorg voor ouderen. Een van de bevindingen is dat vrijwel alle gemeenten actief zijn op dit terrein.

Gemeenten noemen bijvoorbeeld de ouderenmonitor van de GGD, huisbezoeken bij ouderen en afstemming met lokale aanbieders van zorg en welzijn.
Achtergrond Directe aanleiding voor dit onderzoek was het in werking treden van artikel 5a Wet publieke gezondheid (Wpg). Het onderwerp van dit artikel is de preventieve gezondheidszorg voor ouderen. Artikel 5a Wpg bepaalt dat het college van burgemeester en wethouders zorg in ieder geval zorg draagt voor:
  • Het op systematische wijze volgen en signaleren van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van ouderen en van gezondheidsbevorderende en –bedreigende factoren.
  • Het ramen van de behoeften aan zorg.
  • De vroegtijdige opsporing en preventie van specifieke stoornissen als comorbiditeit.
  • Het geven van voorlichting, advies, instructie en begeleiding.
  • Het formuleren van maatregelen ter beïnvloeding van gezondheidsbedreigingen.
De landelijke overheid draagt een systeemverantwoordelijkheid en wil vanuit die rol een vinger aan de pols houden. Het Ministerie van VWS wil met dit onderzoek inzichtelijk maken wat de huidige stand van zaken is van hoe gemeenten artikel 5a oppakken.

Bevindingen We hebben geconstateerd dat gemeenten de relevantie van de preventieve gezondheidszorg voor ouderen voor hun gemeente erkennen. De meeste gemeenten houden zich bezig met de vraag hoe ze in kunnen spelen op het toenemende aantal ouderen in hun gemeente en de kosten voor het gebruik van voorzieningen kunnen beperken. Preventie kan daarin een belangrijke rol vervullen.

We kunnen concluderen dat veel gemeenten artikel 5a oppakken of dat van plan zijn. Nog niet alle gemeenten zijn weliswaar even ver gevorderd met het verwerken van het onderwerp in de nota gemeentelijk gezondheidsbeleid en het formuleren van eventuele concrete maatregelen. Daarbij speelt een rol dat veel gemeenten wachten met de uitwerking totdat de nieuwe nota gemeentelijk gezondheidsbeleid moet worden opgesteld.

De gemeenten die actie hebben ondernomen naar aanleiding van artikel 5a (waaronder gemeenten die hebben geconcludeerd dat het bestaande beleid al voldeed aan het artikel) zijn doorgaans van mening dat ze met het bestaande beleid al voor een groot deel voldeden aan artikel 5a. Gemeenten noemen bijvoorbeeld de ouderenmonitor van de GGD, huisbezoeken bij ouderen en overleg met lokale aanbieders van zorg en welzijn als bestaande maatregelen. Deze gemeenten zijn dan ook in beperkte mate nieuwe dingen gaan doen in de preventieve gezondheidszorg voor ouderen. Wel heeft artikel 5a gemeenten aangemoedigd kritisch te bekijken in hoeverre ouderen aan bod komen in het gezondheidsbeleid van de gemeente.

Daarnaast kunnen de gemeenten bij de invulling van het beleid vooral ondersteund worden door concrete voorbeelden van maatregelen die de gemeente kan nemen, mogelijkheden om de effectiviteit van de maatregelen te verbeteren (zoals het bereik onder ouderen) en mogelijkheden om huisartsen bij het overleg over preventieve zorg te betrekken.

Neem contact op

Heeft u vragen of wilt u meer informatie? We staan u graag te woord.

Bel ons op: 079-322 20 00