Snel verduurzamen binnenvaart: goed voor natuur en woningbouw

Door binnenvaartmotoren te voorzien van een katalysator neemt hun stikstofbelasting (NOx) af met 80 tot 95%. Kwetsbare natuur ondervindt hier voordeel van. Een deel van de stikstofruimte kunnen we gebruiken voor het bouwen van woningen in steden langs de grote rivieren. Daarom pleit Gelderland voor versnelde verduurzaming van de binnenvaart en roept het rijk op om het beschikbare budget te verhogen van € 79 naar 200 miljoen.

Kleine moeite, groot resultaat
Gelderland heeft veel Natura 2000-gebieden langs de grote rivieren. We lieten, door Expertise en Innovatie Centrum Binnenvaart (EICB) in samenwerking met Panteia, onderzoeken hoeveel die natuur te lijden heeft onder stikstofeffecten van de binnenvaart. De resultaten zijn duidelijk: de binnenvaart veroorzaakt een klein deel van de totale stikstofneerslag op de natuur. Maar wanneer een schip investeert in een schone motor, levert dat per schip veel stikstofwinst op. Als we dit resultaat binnen een paar jaar willen behalen, dan moeten we nu inzetten op versneld verduurzamen.

Economisch belang
Per jaar vaart er 70.000 keer een schip over (bijvoorbeeld) de Waal om goederen te vervoeren van Rotterdam naar Duitsland en andersom. Zoveel vervoer over water biedt economische kansen die we graag benutten. Het Gelderse aandeel in de totale Nederlandse binnenvaart is ruim 30%. Dit uit zich helaas ook in flink verhoogde stikstofneerslag op sommige delen van de Rijntakken langs de Waal tot aan de Veluwe. Waar de neerslag op veel natuurgebieden al 10 mol per hectare per jaar is, is dit langs de Rijntakken op sommige plekken meer dan 40 mol per hectare per jaar.

Opschalen
Het Gelderse initiatief zetten 9 andere provincies aan tot hetzelfde onderzoek. Op deze manier zijn heel veel vaarbewegingen onderzocht. Er bleek dat een deel van de stikstof verwaait over grote afstanden. Door nu € 121 miljoen extra te investeren kan het rijk op korte termijn een landelijk doel behalen: de stikstofneerslag op Natura 2000-gebieden verminderen. Dit concludeert het EICB. Met deze investering  kan de helft van alle binnenvaartschepen onder Nederlandse vlag verduurzamen. Voor de langere termijn moet op nationaal en internationaal niveau naar oplossingen worden gezocht, zoals bijvoorbeeld zero-emissie motoren op schone aandrijving.

Gelderse Maatregelen Stikstof
Dit onderzoek maakt deel uit van de Gelderse Maatregelen Stikstof. De provincie werkt hierin samen met Gelderse sectorpartijen uit: de mobiliteit, bouw, landbouw, natuur, industrie, gemeentelijke regio’s en waterschappen. Samen werken we aan structurele verlaging van de stikstofneerslag, natuurherstel en verduurzaming van sectoren.