Stijging van de kosten veroorzaakt door files

Op basis van monitorgegevens over files is onder andere de filetop 20 voor trajecten bepaald. Net als in de voorgaande jaren zijn de reistijdverliezen door files weer gestegen ten opzichte van het jaar ervoor.

De resultaten van het onderzoek zijn terecht gekomen in de derde Rapportage Rijkswegennet 2019. Hieronder kun je meer lezen over de uitvoering van het onderzoek en de uitkomsten. Vorig jaar heeft Panteia eenzelfde onderzoek uitgevoerd voor de economische reistijdverliezen door files in 2017 en 2018. In voorgaande jaren is in de Rapportage Rijkswegennet alleen de filetop op basis van filezwaarte (lengte maal duur) en het totaal aantal uren reistijdverlies gerapporteerd. Nu is er dus ook een hoofdstuk gewijd aan de economische reistijdverliezen.

Uitkomsten
Voor alle wegvakken op het hoofdwegennet én voor 170 trajecten is (voor beide richtingen) bepaald wat de economische verlieskosten door files waren in 2019. Het ‘duurste’ wegvak is, net als in 2018, de A20 van Crooswijk naar Terbregseplein. Op bijna alle wegvakken is de economische schade gestegen tussen 2018 en 2019. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat het drukker is geworden op de weg en er meer en zwaardere files hebben gestaan in 2019.

Aanpak en gebruikte gegevens
De economische reistijdverliezen zijn bepaald aan de hand van de omvang en samenstelling (vracht, woon-werk, zakelijk en overige verplaatsingsmotieven) van files. Als input voor de berekeningen zijn verschillende verkeersgegevens van Rijkswaterstaat gebruikt: filebestanden (per file onder andere de locatie, het tijdstip en de voertuigverliesuren), INWEVA bestanden (per wegvak de hoeveelheid verkeer die passeert), het LMS (Landelijk Model Systeem) voor verplaatsingsmotieven en het OViN (Onderzoek Verplaatsingsgedrag in Nederland) voor de bezettingsgraad van personenauto’s. Tenslotte zijn voor de Value of Time (ofwel reistijdwaardering) waardes gebruikt die zijn gebaseerd op basiswaarden van het KiM voor 2010. De gegevens zijn gekoppeld en geaggregeerd en waar nodig aangevuld en bewerkt om uiteindelijk tot de economische verlieskosten te komen.

Deze aanpak is gebaseerd op de aanpak die eerder is toegepast bij de Economische Wegwijzer voor TLN en evofenedex. Bij de Economische Wegwijzer gaat het echter alleen over de economische schade voor het vrachtverkeer.

Bruikbaarheid data en methodiek
De methodiek en de data die als input zijn gebruikt, zijn deels herbruikbaar, en de methodiek kan eenvoudig worden ingezet voor ander onderzoek. Bijvoorbeeld voor onderzoek naar de ontwikkeling van economische verlieskosten door congestie op een specifieke locatie door de jaren heen, voor een specifiek reismotief, of op een bepaald moment op de dag.